არასამთავრობო ორგანიზაცია „მშობლები განათლებისთვის“ მოსწავლეთა მშობლებისთვის დისტანციური ფორმატის საგანმანათლებლო პროექტს იწყებს. კონრად ადენაუერის ფონდის მხარდაჭერით ივნისის მიწურულს ინტერნეტსივრცეში ახალი ვებგვერდი გამოჩნდება, სადაც მშობლები შეძლებენ შვილთან და სკოლასთან დაკავშირებულ ნებისმიერ საკითხზე მიიღონ მაღალკვალიფიციური  სპეციალისტის რეკომენდაცია.

კოვიდ 19-ის პანდემიის დაწყებამდე მშობელთა ასოციაცია მოწავლეთა მშობლებისთვის ტრენინგებს მთელი საქართველოს მასშტაბით მართავდა. ამის მიუხედავად, მშობლების ნაწილი ტრენინგებში სხვადასხვა მიზეზით ვერ მონაწილეობდა. ამ გამოწვევის პასუხად ასოციაციის მმართველ გუნდში დისტანციური მშობელთა სკოლის იდეა გაჩნდა. პანდემიამ კიდევ უფრო აუცილებელი გახადა მშობელთა დისტანციური დახმარების პროგრამების არსებობა.

კონრად ადენაუერის ფონდის მხარდაჭერამ მშობელთა ასოციაციას არსებული ტრენინგ-მოდულების ციფრულ ფორმატში გადატანის შესაძლებლობა მისცა.  პროექტი „დისტანციური მშობელთა სკოლა“ ათასობით მშობლისთვის გახდის ხელმისაწვდომს იმ ცოდნას და ინფორმაციას, რაც ორწლიანი მუშაობის განმავლობაში მშობელთა ასოციაციაში დაგროვდა. პირისპირ ტრენინგებისგან განსხვავებით, მშობელთა დისტანციური განათლების ფორმატი მოკლე, სხარტი, კიდევ უფრო სახალისო იქნება. ინფორმაციის გადაცემის საშუალებად ვებგვერდზე გამოყენებული იქნება გრაფიკულ ანიმაციები და მცირემეტრაჟიანი ვიდეო ბლოგები. ტექნოლოგიების გამოყენებით მშობლები კონკრეტულ სასკოლო და საოჯახო სიტუაციებთან დაკავშირებით ფსიქოლოგების, სკოლის ადმინისტრატორების, განათლების სპეციალისტების და იურისტების მოსაზრებებს გაეცნობიან და რეკომენდაციებს მიიღებენ.

მშობელთა დისტანციური სკოლის სერვისით სარგებლობას მშობლები ივნისის ბოლოდან შეძლებენ.

არასამთავრობო ორგანიზაციაში „მშობლები განათლებისთვის“ მშობლების სამუშაო ჯგუფი შეიქმნა, რომელიც შეისწავლის საშინაო დავალების გავლენას მოსწავლეთა მოტივაციაზე. მშობელთა სამუშაო ჯგუფის მიზანია, ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლებში მოსწავლეთა საშინაო დავალებასთან მიმართებაში სამართლებრივ აქტებში ცვლილებების ინიცირება და მშობელთა ცნობიერების ამაღლება.

ჯგუფის შექმნის საფუძველი გახდა მშობელთა მაღალი ინტერესი საშინაო დავალების მიმართ. მშობლების ერთი ნაწილი მიიჩნევს, რომ დიდი მოცულობის, ერთფეროვანი საშინაო დავალება ნეგატიურად მოქმედებს ბავშვის სწავლისადმი დამოკიდებულებაზე და იწვევს მოსწავლეთა დემოტივაციას. ისინი მიიჩნევენ, რომ საშინაო დავალების დოზა უნდა იყოს გონივრული და ბავშვის შესაძლებლობებს მორგებული.

აღსანიშნავია, რომ საშინაო დავალების შინაარსის, ფორმის და მოცულობის ზოგადი სტანდარტი არ არსებობს, პედაგოგები თავად განსაზღვრავენ საშინაო დავალების შინაარსს, ფორმასა და მოცულობას; ან ეყრდნობიან განათლების ექსპერტების რეკომენდაციებს. იმის დასადგენად, თუ რა ვითარებაა სკოლებში, რამდენ საგანში აქვთ ბავშვებს ყოველდღიურად საშინაო დავალება შესასრულებელი, რამდენ დროს ხარჯავენ სხვადასხვა აკადემიური მოსწრების მოსწავლეები სახლში მიცემული დავალების შესრულებაზე, ვინ ეხმარება მათ დავალების შესრულებაში, როგორ პირობებში უწევთ მეცადინეობა, როგორი განწყობით ასრულებენ დაკისრებულ მოვალეობას და რჩებათ თუ არა თავისუფალი დრო, მშობელთა ასოციაციამ დაიწყო საკითხის ჩაღრმავებული შესწავლა, რისთვისაც გამოიყენებს კვლევის მექანიზმებს.

კვლევა ტარდება ქვეყნის მასშტაბით 9 რეგიონში. თბილისში, სამეგრელოში, შიდა ქართლში, გურიაში, აჭარაში, იმერეთში, ქვემო ქართლში, სამცხესა და კახეთში. კვლევის პირველ ეტაპზე ანონიმურად გამოიკითხება 300 მოსწავლის მშობელი, მათ შორის, 100 დაწყებითი საფეხურიდან, 100 – საბაზო და 100 საშუალო საფეხურიდან. დაცულია გენდერული ბალანსი. გამოკითხული პირებიდან 50% მოსწავლე ბიჭის მშობელია, ხოლო ამდენივე – გოგონასი.

„ჩვენი კვლევის მიზანია, შევისწავლოთ მშობლების დამოკიდებულება საშინაო დავალების მიმართ, რაც დაგვეხმარება დავგეგმოთ შემდეგი აქტივობები. შესაძლებელია, მშობელთა გამოკითხვის გაანალიზების შემდეგ მოხდეს კვლევის არეალის გაფართოება და ჩატარდეს მეორე ეტაპი, რომელიც ითვალისწინებს მოსწავლეთა, მასწავლებელთა და დარგის სპეციალისტთა ჩაღრმავებულ ინტერვიუებს. ამჟამად სამუშაო ჯგუფის ინტერესის საგანია მშობელთა აზრის, დამოკიდებულების და მონაწილეობის ხარისხის შესწავლა.“ – აცხადებენ ორგანიზაციაში „მშობლები განათლებისთვის“.

კვლევა ტარდება ორგანიზაციის მუნიციპალური კოორდინატორების უშუალო მონაწილეობით და პარტნიორი სკოლის დირექტორების ხელშეწყობით. ორგანიზაციის გამგეობა მადლობას უხდის მათ ნაყოფიერი თანამშრომლობისთვის.

კვლევის პირველადი შედეგების პრეზენტაცია აპრილის ბოლოს გაიმართება.

არასამთავრობო ორგანიზაციამ „მშობლები განათლებისთვის“ განათლების კოალიციის მხარდაჭერით და „გუდავაძე-პატარკაციშვილი ფონდის“ დაფინანსებით პროექტი „მშობელთა შესაძლებლობების განვითარება“ განახორციელა.

პროექტის მიზანი იყო მოსწავლეთა მშობლების საგანმანათლებლო პროცესებში ჩართვისთვის ხელშემწყობი მექანიზმების განვითარება და ბავშვის ინტერესების ადვოკატირება ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებაში. პროექტი ორ კომპონენტს მოიცავდა: სასკოლო სივრცეში მშობლების მხარდაჭერას, შვილების ინტერესებისა და უფლებების გათვალისწინებით და მშობელთა ცნობიერების ამაღლებას ტრენინგებისა და მასტერკლასების საშუალებით.

მოსწავლეთა მშობლების მხარდაჭერის ხელშემწყობის მიზნით ერთ-ერთ მექანიზმებად შემუშავდა სატელეფონო ცხელი ხაზი, სადაც მშობლებს შესაძლებლობა ჰქონდათ მიეღოთ ინფორმაცია კონკრეტულ სიტუაციაში როგორ ეთანამშრომლათ სკოლასთან, რა ეფექტიანი მექანიზმები გამოეყენებინათ, რათა სკოლას მიიეღო ბავშვზე ორიენტირებული გადაწყვეტილება.

სატელეფონო საკონსულტაციო ხაზის ამოქმედების პირველივე თვეებში მოსწავლეთა მშობლები აქტიურად დაინტერესდნენ სასკოლო გამოწვევებიდან გამოსავლის ძიებით, ისარგებლეს კვალიფიციური სპეციალისტების რჩევებით და მიიღეს მათთვის საჭირო ინფორმაცია, კერძოდ, კონკრეტულ სიტუაციაში რისი უფლება-მოვალეობა ჰქონდათ და როგორ დაემყარებინათ სწორი კომუნიკაცია შვილის მასწავლებელთან თუ სკოლის დირექტორთან.

პროექტის ფარგლებში შემუშავებული სატელეფონო ცხელი ხაზი -219 60 80- აგრძელებს ფუნქციონირებას.

არასამთავრობო ორგანიზაციის „მშობლები განათლებისთვის“ დამფუძნებლები მიიჩნევენ, რომ მეტი მომზადებული მშობელი სკოლებსა და მშობლებს შორის სწორი კომუნიკაციის წინაპირობაა, რაც თავის მხრივ პოზიტიურად აისახება ბავშვების მიმართ სკოლისადმი დამოკიდებულებაზე, სკოლაში ქცევაზე და აკადემიურ მოსწრებაზე.
სატელეფონო-საკონსულტაციო ცენტრის ანგარიში – „რა აწუხებთ მოსწავლეთა მშობლებს სკოლაში?!“ – იხილეთ თანდართული ფაილის სახით.

ავტორი ქეთი ჩაჩხიანი

2018 წლის ზაფხულში არიზონას სახელმწიფო უნივერსიტეტის დოქტორანტურაში დავიწყე სწავლა. პარალელურად, ჩემი მეათე და მეექვსეკლასელი შვილები არიზონას საჯარო სკოლების, ე.წ. high school-ის და middle school-ის, მოსწავლეები გახდნენ. მიუხედავად იმისა, რომ განათლების სპეციალისტი ვარ, ამ სკოლებში არსებული მშობლებთან თანამშრომლობის გამართული სისტემის გარეშე გამიჭირდებოდა სწრაფად და განსაკუთრებული ძალისხმევის გარეშე გავრკვეულიყავი ადგილობრივი სასკოლო სისტემის თავისებურებებში და, როგორც მშობელს, საჭირო მონაწილეობა მიმეღო ჩემი შვილების სწავლისა და განვითარების პროცესში. ამ ბლოგით მსურს ჩემი, როგორც ამერიკული სკოლის მოსწავლეების მშობლის, გამოცდილება გაგიზიაროთ.

ბავშვების სკოლაში დარეგისტრირებისთანავე სკოლის წარმომადგენელმა მომაწოდა ფურცელი, რომელზეც ეწერა სასწავლო წლის დაწყებამდე დაგეგმილი საორიენტაციო შეხვედრის თარიღები, დრო და ადგილი. ჩვენი განრიგიდან გამომდინარე, შეგვეძლო თავად შეგვერჩია დრო და ნებისმიერ 2-საათიან მონაკვეთში მივსულიყავით საორიენტაციო შეხვედრაზე. ორივე სკოლაში აღმოვჩნდით დიდ სპორტულ დარბაზში, სადაც სხვადასხვა საინფორმაციო კუთხე იყო მოწყობილი. შესვლისთანავე მოგვესალმა სკოლის დირექტორი, მოგვაწოდა საინფორმაციო კუთხეების რუკა და თანმიმდევრობა. ჩვენც მივყევით შემოთავაზებულ თანმიმდევრობას: მივიღეთ პაკეტი სასწავლო წლისა და გაკვეთილების განრიგით, მასწავლებლების საკონტაქტო ინფორმაციით, მოსწავლეების ტრანსპორტირების განრიგით,  სასკოლო ფორმების აღწერილობით, კვების მენიუთი და ა.შ.;  ექთანთან გავიარეთ კონსულტაცია სავალდებულო აცრების შესახებ; ბავშებს გადაუღეს სურათი და გადასცეს სასკოლო ბარათები; შერჩეული საგნების შესაბამისად მივიღეთ სახელმძღვანელოები. მეექვსეკლასელს ასევე გადასცეს პერსონალური კომპიუტერი.  ასე რომ, სკოლის პირველი დღისთვის მზად ვიყავით.

ზოგადი საორიენტაციო შეხვედრის შემდეგ მშობლებისთვის კიდევ ერთი შეხვედრა იყო დაგეგმილი. სასწავლო წლის პირველი კვირის ბოლოს  მიგვიწვიეს ე.წ. კურიკულუმის საღამოზე. წინასწარ შემუშვებული განრიგის მიხედვით შევხვდით თითოეულ მასწავლებელს, რომლებმაც მოგვაწოდეს დეტალური ინფორმაცია საგნის შინაარსის, მისაღწევი შედეგების, სახელმძღვანელოებისა და სხვადასხვა ლოჯისტიკური საკითხის შესახებ.

წლის განმავლობაში კიდევ რამდენჯერმე მიგვიწვიეს სკოლაში. პირველ და მეორე სემესტრში ჩატარდა ე.წ. ღია კარის დღე. ამ დროს ნებისმიერ მშობელს შეუძლია მივიდეს სკოლაში და დაესწროს გაკვეთილების მიმდინარეობას. ცხადია, ეს შესაძლებლობა გამოვიყენე და ძალიან კმაყოფილი დავრჩი.  სასწავლო პროცესი სრულიად ბუნებრივ რეჟიმში მიმდინარეობდა და შეგვეძლო გვენახა არა მშობლებისთვის დადგმული საჩვენებლი გაკვეთილი, არამედ სასწავლო პროცესის ერთი რიგითი მონაკვეთი.

ღია კარის დღე და კურიკულუმის საღამო არ ითვალისწინებს კონკრეტული მოსწავლეების მიღწევების შესახებ საუბარს. ამისთვის წელიწადში ორჯერ სკოლა მშობლებს იწვევს მოსწავლისა და მშობლის ინდივიდუალურ შეხვედრებზე თითოეული საგნის მასწავლებელთან. ეს შეხვედრები სამი დღის განმავლობაში, დღის მეორე ნახევარშია დაგეგმილი და მშობელი თავად ირჩევს მისთვის სასურველ დღეს. ამ შემთხვევაშიც დიდ სპორტულ დარბაზში შევედით, სადაც ყველა მასწავლებელს საკუთარი კუთხე ჰქონდა და რიგ-რიგობით ვეწვიეთ თითოეულ მათგანს. სასიამოვნოდ გაკვირვებული დავრჩი იმ ფაქტით,  რომ მასწავლებლებმა ძალიან სრულყოფილი ინფორმაცია მომაწოდეს ჩემი შვილის შესახებ: შეფასებები სხვადასხვა კომპონენტის მიხედვით, აკადემიური ინტერესები, განსაკუთრებული მიღწევები ან ძლიერი მხარეები, ისევე როგორც გასაუმჯობესებელი მხარეები. ყველა მასწავლებელს აინტერესებდა ჩემი აზრი და დამოკიდებულება სასწავლო პროცესთან დაკავშირებით – ხომ არ მქონდა, როგორც მშობელს, რაიმე რეკომენდაცია, შენიშვნა, წუხილი ან შეკითხვა ზოგადად სასწავლო პროცესის ან ჩემი შვილის სწავლის საკითხებთან დაკავშირებით.

ცხადია, ზემოთ აღნიშნული ინდივიდუალური შეხვედრები მოსწავლეების მიღწევების შესახებ მშობელთა ინფორმირების მხოლოდ ერთ-ერთი მექანიზმია. ელექტრონული დღიურის დახმარებით საშუალება მაქვს დამატებითი ძალისხმევის გარეშე და სწრაფად გავეცნო მათ მიმდინარე შეფასებებს კომპონენტების მიხედვით. გარდა ამისა, დაახლოებით თვეში ერთხელ, მოსწავლეებს სახლში მოაქვთ მიმდინარე შეფასებების ამობეჭდილი ვერსია, რომელსაც მშობელმა ხელი უნდა მოაწეროს და დააბრუნოს სკოლაში. ასევე, წელიწადში რამდენჯერმე მივიღე ინფორმაცია შტატის და სასკოლო ოლქის ტესტირებებში ჩემი შვილის შეფასებების შესახებ. აღნიშნულ ტესტირებებს ბევრი კრიტიკოსი ჰყავს და ამ ბლოგში ამ საკითხს არ შევეხები. თუმცა, ჩემთვის, როგორც მშობლისთვის ინფორმატიული იყო გამეგო ჩემი შვილის მაჩვენებელი კითხვისა თუ მათემატიკის სხვადასხვა კომპონენტში. შეფასების ფურცელში ასევე წარმოდგენილია ინფორმაცია შტატის, ოლქის და სკოლის  მასშტაბით მოსწავლეების საშუალო მაჩვენებლის შესახებ. გარდა ქულის მაჩვენებლისა, მშობელი ასევე იღებს ინფორმაციას იმის შესახებ, თუ რომელ პერცენტილში არის მისი შვილი, ანუ შტატის და ოლქის მასშტაბით მოსწავლეების რამდენ პროცენტზე უკეთესი ან უარესი შედეგი აჩვენა. გარდა ამისა, საშტატო და საოლქო ტესტირებების შედეგების ფურცელში წარმოდგენილია, როგორც მიმდინარე, ასევე წინა წლის ან წლების შედეგები. ეს საშუალებას გვაძლევს ვნახოთ ჩვენი შვილების აკადემიური მიღწევების ტრაექტორია – რამდენად გააუმჯობესეს (ან გააუარესეს) კონკრეტულ უნარებში მიღწევები სემესტრიდან სემესტრამდე, ან წლიდან წლამდე.

“Google Classroom”-ი, რომელსაც ყველა საგნის მასწავლებელი იყენებს, ასევე მეხმარება, წლის განმავლობაში გავეცნო როგორც კლასში, ასევე სახლში შესრულებულ, როგორც ინდივიდუალურ, ასევე ჯგუფურ დავალებებს. ყველაზე საინტერესო და ინფორმატიული ამ დავალებებზე მასწავლებლების მიერ მიწოდებული განმავითარებელი შეფასებებია. როგორც წესი, ეს კომუნიკაცია ორმხრივია, და ხშირად ვნახულობ მოსწავლე-მასწავლებლის ვრცელ მიმოწერას და მსჯელობას ამა თუ იმ საკითხის შესახებ. ელექტრონული დღიურისგან განსხვავებით, “Google Classroom”-ზე წვდომა მშობლის სტატუსით არ მაქვს. დაინტერესების შემთხვევაში, ბავშვებს ვთხოვ გამაცნონ თავიანთი საქმიანობა ამ პლატფორმაზე.

განსაკუთრებით სასარგებლო აღმოჩნდა სკოლების მიერ მშობლებისთვის ადგილობრივ თემში და ქალაქში მოსწავლეებისთვის არსებული საინტერესო შესაძლებლობების შესახებ ინფორმაციის გაზიარება. რეგულარულად ვიღებ ინფორმაციას სპორტული და შემეცნებითი კლუბების, საზაფხულო ბანაკების, ისევე როგორც ქალაქში დაგეგმილი ერთჯერადი ღონისძიებების შესახებ.

განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანია სკოლის რეგულარული საგანმანათლებლო შეხვედრები ბავშვის აღზრდის და მხარდაჭერის საკითხებთან დაკავშირებით. რესურსების ოპტიმიზაციის მიზნით ეს შეხვედრები ორგანიზებულია სასკოლო ოლქის მიერ და თვეში რამდენჯერმე სხვადასხვა სკოლაში ტარდება ოლქში შემავალი სკოლის ყველა მშობლისთვის. საკითხები საინტერესო და მრავალფეროვანია: სწავლის მიტივაციის ამაღლება, ინტერნეტ-სივრცეში მოსწავლეების ქცევის მართვა, ბულინგის პრევენცია, კითხვის უნარების განვითარება და სხვა. ასევე, მეშვიდე და მერვე კლასელი მოსწავლეებისთვის ოლქის წარმომადგენლები გეგმავენ უნივერსიტეტში სწავლის გაგრძელებისთვის მოსამზადებელ შეხვედრებს. ამერიკული სკოლები ამ თვალსაზრისით ძალიან სპეციფიურია და იმისთვის, რომ მოსწავლე უმაღლესში სწავლის გაგრძელებისთვის კონკურენტუნარიანი იყოს მეშვიდე-მერვეკლასიდანვე უნდა დაგეგმოს მისი სასწავლო პროგრამა, სწორად შეარჩიოს საგნები, დაგეგმოს სკოლისშემდგომი აქტივობები. ხშირად ამ შეხვედრებზე იწვევენ ადგილობრივი უნივერსიტეტებისა და კოლეჯების წარმომადგენლებსაც და მშობლებს საშუალება აქვთ მიღებისთვის საჭირო მოთხოვნების, დაფინანსებისა და პროგრამების შესახებ მათგან მიიღონ ინფორმაცია.

აღსანიშნავია რომ სკოლის მიერ შემუშავებული და განხორციელებული მშობელთა ჩართულობის პროგრამა მაქსიმალურად არის მორგებული მის მშობელთა ჯგუფის სპეციფიკასა და საჭიროებებზე. მაგალითად, არიზონაში ახლანდელი მშობლების თაობის დიდი ნაწილი ესპანურენოვანია. შესაბამისად, სკოლები ცდილობენ ენობრივი ბარიერის ნეიტრალიზებას სხვადასხვა ინიციატივით. მაგალითად, მშობლებს აწვდიან ორენოვან მასალებს, აქვთ თარჯიმნების მომსახურება, მსურველებს სთავაზობენ ინგლისური ენის შემსწავლელ გაკვეთილებს უფასოდ. უფრო მეტიც, სკოლა საგანმანათლებლო მხარდაჭერასაც კი სცდება და იმ მშობლებს, რომლებიც ახალი ჩამოსულები არიან ამერიკაში, სთავაზობენ წლიური გადასახადების დოკუმენტაციის შევსებაში დახმარებას.

მშობელთა სპეციფიკასა და პრეფერენციებს ითვალისწინებს სკოლა კომუნიკაციის ფორმების შერჩევის დროსაც. პირველივე დღეს, საორიენტაციო შეხვედრაზე შევავსე ფორმა, რომელშიც მივუთითე ჩემთვის ყველაზე მოსახერხებელი კომუნიკაციის ფორმა, ელ-ფოსტა. თუმცა ასევე მქონდა არჩევანი ინფორმაცია მიმეღო სატელეფონო ზარით, მესიჯით ან ფოსტითაც კი. შესაბამისად, სხვადასხვა ტიპის ინფორმაციას კვირაში რამდენჯერმე მასწავლებლებისგან, სკოლის ადმინისტრაციისგან თუ სასკოლო ოლქიდან ვიღებ იმეილით.

აქტიურად თანამშრომლობს სკოლა მშობლებთან დისციპლინისა და დასწრების საკითხებთან დაკავშირებით. გაცდენების ან დაგვიანების შესახებ ინფორმაცია დაუყოვნებლივ აისახება ელექტრონულ ჟურნალში. გარდა ამისა, სატელეფონო შეტყობინებას იღებს მშობელი, რომლის შვილიც არ გამოცხადდება სკოლაში. თავის მხრივ, მშობელი ვალდებულია, გაცდენის შესახებ, ინფორმაცია, სასწავლო დღის დაწყებამდე მიაწოდოს სკოლას სპეციალური სატელეფონო შეტყობინებით.

დასასრულს ერთი მნიშვნელოვანი ფრაზა მინდა გავიხსენო –  „რით შემიძლია დაგეხმაროთ?“ – რომელიც ასე ხშირად მესმის სკოლის წარმომადგენლებისგან. საორიენტაციო შეხვედრებისა თუ კურიკულუმის საღამოების დროს საკლასო ოთხებსა და განრიგში დაკარგულებს თხოვნაც კი არ გვჭირდება ხოლმე დახმარებისთვის.  მასწავლებლები, სკოლის დირექტორი და ადმინისტრაციის წარმომადგენლები ღიმილით თავად გვთავაზობენ დახმარებას. მათი დახმარება და ღიმილი სწრაფად დანიშნულების ადგილის პოვნისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია; თუმცა, კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია ზოგადი კეთილგანწობილი გარემოს შექმნისთვის, სადაც მშობელი სასურველ სტუმრად მიიჩნევს თავს.

ამდენად, სკოლისა და მშობლების თანამშრომლობის ინიციატორი და ყოველდღიური მხარდამჭერი არის სკოლა. სკოლებისა და სასკოლო ოლექების წარმომადგენლები მაქსიმალურად მრავალფეროვან სტრატეგიებს იყენებენ იმისთვის, რომ ჩართონ და დაეხმარონ მშობლებს თავიანთი შვილების მხარდაჭერის პროცესში. ეს აქტივობები ითვალისწინებს, როგორც მოსწავლეების სასწავლო პროცესის შესახებ რეგულარულ კომუნიკაციას, ასევე მშობელთა განათლებას, ინფორმირებას და სხვადასხვა მიმართულებით მხარდაჭერას. ასევე, როგორც აღვნიშნე, სკოლების მიერ შერჩეული სტრატეგიები და კონკრეტული პროგრამები მაქსიმალურად მორგებულია მათი მშობლების სპეციფიკურ მახასიათებლებზე, საჭიროებებსა და პრეფერენციებზე. რაც მთავარია, სკოლების მშობლებთან მუშაობის წარმატების მთავარი მიზეზი არა ამ თანამშრომლობის შესახებ იდეების განსაკუთრებული ინოვაციურობა და ორიგინალურობაა, არამედ ამ იდეების სისტემატურად, ერთგულად და  თანმიმდევრულად განხორციელება თითოეული მოსწავლის საუკეთესო ინტერესისთვის.

მეხუთე კვირაა სახლში ვართ!

დედა, მამა და ორი შვილი. 11 წლის კესო და 5 წლის კატო.

მსოფლიო პანდემიის პირობებში ცხოვრების გამოცდილება არავის გვაქვს. ადამიანები ყველა კონტინენტზე ბუნებრივად დავიბენით, შეგვეშინდა და ყველა ჩვენებურად ვცდილობთ თავის გატანას ამ უჩვეულო დროში.

სახლებში იზოლაციის და კარჩაკეტილი ცხოვრების პირობებში ერთ-ერთი ყველაზე მოწყვლადი ჯგუფი ის მშობლები ვართ, ვისაც მცირეწლოვანი შვილი გვყავს. ობიექტურად რომ შევხედოთ, პანდემიით გამოწვეული შფოთი და პასუხისმგებლობა ზუსტად იმდენჯერ მეტი გვაქვს, რამდენ ბავშვსაც ვზრდით. ჯაფაც უფრო მეტი გვადგება, საკვები და სასუსნავიც უფრო დიდი რაოდენობით გვაქვს მოსამარაგებელ-მოსამზადებელი, ყურადღებაც უფრო ბევრი მიმართულებით გვაქვს მისაქცევი და რეკომენდირებული ჰიგიენის ნორმების დაცვაც კიდეც უფრო მეტ სირთულეს წარმოადგენს ჩვენთვის, რადგან მეტი დრო, ენერგია და დეფიციტური სადეზინფექციო მასალა გვჭირდება მიზნის მისაღწევად.

ვაღიაროთ, რომ მშობლებისთვის კიდევ ერთი  მნიშვნელოვანი გამოწვევა ბავშვების სახლში გაჩერებაა. გაჩერება პირობითად, ამ სიტყვის მიღმა უფრო ბავშვების გართობას და დაინტერესებას მოვიაზრებ.

არაერთი ფსიქოლოგი, პედაგოგი თუ სხვა პროფესიონალი გვესაუბრება შვილებთან ურთიერთობის აუცილებლობაზე, გვიზიარებს სახალისო აქტივობების ჩამონათვალს, რაც შეიძლება გამოვიყენოთ სახლის პირობებში და იმასაც აღწერენ, ესა თუ ის თამაში ბავშვებს რომელ უნარებს უვითარებს. შეუნარჩუნეთ რეჟიმი, ერთად შეადგინეთ შემდეგი დღის გეგმა, უყურეთ ფილმს, დახატეთ, გამოძერწეთ, სახლის პირობებში საბავშო წიგნები შექმენით, ერთად ივარჯიშეთ, ოთახში ქოხები ააშენეთ, უკაცრიელ ადგილებში სუფთა ჰაერზე ისეირნეთ, არ გამოავლინოთ შიშები, თავი შეიკავეთ ბავშვებთან პანიკის გამოხატვისგან ა.შ. რჩევების და რეკომენდაციების ჩამონათვალი უსასრულოა. სოციალური ქსელიც აჭრელებულია მშობლების გაზიარებული ფოტო და ვიდეო მასალებით, სადაც ბევრი მათგანი ცდილობს სხვებს გაუზიაროს შვილთან თუ შვილებთან ერთად შემოქმედებითი გართობის უნაკლო  შედეგი.

ცხადია, აქტივობების ინსტრუქტაჟის და გამოცდილების გაზიარება კარგია, მაგრამ მე სულ იმ მშობლებზე მეფიქრება, რომლებც სხვადასხვა მიზეზების გამო არ არიან უპირატეს  მდგოამრეობაში და ეს არაფორმალური კამპანია ერთგვარ კომპლექსს უჩენს. ნუთუ რაიმეს ისე ვერ  ვაკეთებ? ნუთუ, ცუდი მშობელი ვარ? ნუთუ მე არ შემიძლია, ვაკეთო ის, რასაც სხვა მშობლები აკეთებენ? ალბათ, ჩემს შვილებს არ გაუამრთლათ, რადგან მე სხვაზე უარესი ვარ! ეს ფიქრები ათასობით მშობლის თავში ტრიალებს და კიდევ უფრო ურთულებს ისედაც გაღიზიანებულ ემოციურ ველს.

სწორედ ამიტომ, მნიშვნელოვანი მგონია, იმის აღიარება, რომ დღეს ჩვენ ყველას გვიჭირს და ისე ვიგერიებთ ყელში მოწოლილ ემოციებს, როგორც გამოგვდის.

რას ვაკეთებ მე?

• ვაღიარებ, რომ ვარ უჩვეულო მდგომარეობაში. ვირუსმა ჩემგან დამოუკიდებლად ჩემი ცხოვრების სტილი თავდაყირა დააყენა და მე უძლური ვარ.
• ვარ გულწრფელი ჩემს თავთან და შვილებთან. მართალია, მშობელი შვილის ქცევითი მოდელია და ჩვენი ემოციებით გავლენას ვახდენთ შვილების ემოციურ მდგომარეობაზე, მაგრამ რეალობა ასეთია, რომ სტრესში მყოფი ყოველთვის მშვიდი, თავდაჯერებული და გაწონასწორებული ვერ არის. ბავშვებს გულწრფელად ავუხსენი, რომ უჩვეულო მდგომარეობის გამო, შეიძლება ბევრი რამ შეიცვალოს და არ გაუკვირდეთ. დამჭირდება მათი დახმარება, როგორც ემოციურად, ისე საოჯახო საქმეებში.
• არასოდეს ვტოვებ ბავშვების შეკითხვებს უპასუხოდ. რატომ ვართ სახლში, რა არის კორონა ვირუსი? დღეს რამდენი ახალი შემთხვევაა? ჩვენს ფანჯრებთან მდებარე კლინიკაში ხომ არ არიან ინფიცირებული ადამიანები? და ა.შ. თითოეულ ბავშვს იმდენი ინფორმაცია სჭირდება, რამდენ შეკითხვასაც გვისვამს, ამიტომ, არასოდეს ვუკეთებ მათ შეკითხვებს იგნორირებას.
• არ ვთამაშობ რემბოს როლს. ვაღიარებ, რომ მეშინია; ერთხელ, ბავშვების თვალისგან მოშორებით, ვიტირე კიდეც. სრულიად უმიზეზოდ, თუმცა მოჭარბებული ემოციებისგან დაცლა ძალიან მჭირდებოდა. ამიტომ ჩემს თავს უფლება მივეცი თავი არ შეეკავებინა და ეტირა, იმიტომ რომ ეტირებოდა.
• ფსიქოლოგების რეკომენდაციით, შვილებთან ერთად ვადგენ შემდეგი დღის გეგმას, რომელშიც ყველას ინტერესია დაცული. როგორც ბავშვის, ასევე მშობლების. დაგეგმვის პროცესი გვეხმარება, მეტი მნიშვნელობა შევძინოთ მომდევნო დღეს და ვიყოთ მეტად პროდუქტიულები. მათ შორის, დავგეგმოთ ისიც, თუ არაფრის კეთებას ვაპირებთ. გეგმას მაცივარზე ვაკრავთ და აუცილებლად მივყვებით. დღის ბოლოს გეგმას  ვაჯამებთ. ამ დროს ჩვენი ხასიათი უმჯობესდება. რადგან ვრწმუნდებით, რომ ეს დღე შედეგიანად გაგვიტარებია.
• მე და ჩემი მეუღლე ბავშვებთან ვთამაშობთ ყოველდღიურად. ყოველი დღის გეგმა მოიცავს მშობლებისა და შვილების ერთად თამაშის კომპონენტს. ეს ზოგჯერ დიდხანს გრძელდება, მაგალითად რამდენიმე საათს, ზოგჯერ, მხოლოდ რამდენიმე წუთს. ვაღაირებ, რომ ყოველთვის თამაშის ხასიათზე არ ვარ და არც მცალია. ნებისმიერი ჩემი ქმედება, რომელსაც იძულებით ვაკეთებ, ბუმერანგივით უკან მიბრუნდება. არ მინდა დავემსგავსო იმ მშობლებს, რომლებიც შვილების გამო პირად ცხოვრებას სწირავენ და შემდეგ შვილებს დამოუკიდებლად ცხოვრების შესაძლებლობას არ აძლევენ. ამიტომ ორნი ვინაწილებთ ამ საქმეს.
• მე და ჩემი მეუღლე თანაბრად ვინაწილებთ საოჯახო საქმეებს და ბავშვების აღზრდას. რეალობას თუ თვალს გავუსწორებთ დავინახავთ, რომ ერთი ადამიანის ძალებს აღემატება დღის განმავლობაში იზრუნოს შვილებზე, სახლის ჰიგიენაზე, სამოსის მოწესრიგებაზე, ოჯახის წევრების საუზმე-სადილ-ვახშმით უზრუნველყოფაზე,  სამსახურის საქმეზე და ბავშვებთან ერთად გართობა-დასვენებაზე. ამიტომ არ ვთამაშობ, იდეალური დედის როლს და არ ვაკეთებ, იმაზე მეტს, ვიდრე ჩემს თავზე შეიძლება ავიღო. თუ ჩვენი მონდომების მიუხედავად, რაიმე რჩება გაკეთებელი, დარჩეს.
• ვაკეთებ იმას, რაც მსიამოვნებს. ჩემთვის თვითგადარჩენის საუკეთესო საშუალებაა, ვაკეთო ის რაც მეხალისება. აი, ახლა, თქვენ რომელ წერილსაც კითხულობთ, ჩემთვის ამის წერა ერთგვარი თერაპიაა. რაოდენ უსარგებლო საქმეც უნდა იყოს ეს, სჯობს ცოტა დრო მაინც დავუთმო საკუთარი სურვილების რეალიზებას. ეს იმის გარანტიაა, რომ ქმარი და შვილები ბედნიერ ცოლს და დედას დაინახავენ.
• ბავშვებს ვაძლევ უფლებას, იმაზე დიდხანს იყვნენ ეკრანებთან, ვიდრე ადრე. ის, რომ ბავშვები ერთი შეხედვით ნაკლებად განიცდიან პანდემიით გამოწვეულ შიშს, შესაძლოა იმის დამსახურება იყოს, რომ ისინი გადართულნი არიან ანიმაციური ფილმების ყურებაზე და კომპიუტერულ თამაშებზე. ამის გარდა, tik tok, რომელიც მუდმივად მაღიზიანებდა, ახლა შემიყვარდა. სახალისო ცეკვა ბავშვისთვის ფიზიკური აქტივობის ერთ-ერთი შესაძლებლობაა. ეს არ ნიშნავს, რომ მთელი დღე ეკრანთან ჯდომა მართებულად მიმაჩნია, მაგრამ წარმოდგენაც არ მინდა, რა იქნებოდა, ეს საშუალება რომ არ გვქონდეს ახლა.
• საღამოობით მეგობრებთან ონლაინ შეხვედრებს ვმართავ. ბავშვობის მეგობრები თუ ადამიანები, ვისაც ხშირად ვხვდებოდი, ან ისინი, ვისთან ერთადაც ვმუშაობ, დიდ სიამოვნებას გვანიჭებს ერთად ყოფნის იმიტაცია. ამიტომ ყოველ საღამოს არა, მაგრამ ხშირად ვიკმაყოფილებ ადამიანების მონატრებას ონლაინ შეხვედრებით.
• ჩემს თავს შეზღუდვა დავუწესე ინფორმაციის განახლებაზე. დღის სიახლეებს ისეთი გზით მოვიპოვებ, რაზეც ბავშვებს წვდომა არ აქვთ. სახლში საიფორმაციო გამოშვებას არ ვუყურებთ. ბრიფინგებს და სხვა საჭირო ინფორმაციას ბეჭდური მედიით ვიღებ. ეს მეხმარება გავფილტრო საჭირო და ნაკლებადსაჭირო ინფორმაციის ზღვა და შევინარჩუნო ძალა, რომელიც ჩემი საყვარელი საქმეებისთვის მჭირდება.

ფსიქოლოგები დამეთანხმებიან, რომ არ არსებობს უნივერსალური რეცეპტი, რომელიც კორონავირუსის გავრცელების პირობებში მშობლებს ცხოვრებას გაუადვილებს. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ტექნიკები, რომლის გამოყენებაც მცირეწლოვანი ბავშვების ზრდასრულ ოჯახის წევრებს რთული დღეების გადატანაში დაგვეხმარება.

რას აკეთებთ თქვენ?

როგორ უმკლავდებით სახლში ყოფნის გამოწვევას მშობლები!

დარჩით სახლში და გაგვიზიარეთ თქვენი ისტორია.

გამოქვეყნებულ წერილს დაურთეთ ჰეშთეგი #მშობლობაიზოლაციაში